Het lipolymfoedeem

Wanneer het lipoedeem op het lymfevaatstelsel drukt

 

Lipoedeem - een aandoening die bijna uitsluitend vrouwelijke patiënten treft. Voor veel vrouwen betekent deze diagnose een lange lijdensgeschiedenis. Hetzelfde geldt voor lipolymfoedeem.

 

Hoe kan lipolymfoedeem zich ontwikkelen?

Als de rijbroek, de billen en dijen zelfs na strenge diëten niet slanker worden en de benen daarbij erg pijn doen, kan lipoedeem de oorzaak zijn. In Nederland lijdt naar schatting ongeveer 11% van de vrouwen aan lipoedeem. Dat komt neer op zo'n 735.000 vrouwen. Deze cijfers zijn niet erg betrouwbaar omdat er nog te weinig onderzoek naar is gedaan. De cijfers liggen waarschijnlijk veel hoger. Bij deze chronische vetverdelingsstoornis vermenigvuldigen de vetcellen op de dijen, heupen, billen of armen zich ongecontroleerd. In de vroege stadia van lipoedeem kan het lymfatische systeem nagenoeg zonder problemen werken.

Maar als op een gegeven moment te veel vetweefsel op het lymfevaatstelsel drukt, kan zich bovendien een secundair lymfoedeem ontwikkelen. Het lymfatische transport is verminderd en het intercellulaire vocht (de lymfe) neemt toe. Op dat moment luidt de diagnose lipolymfoedeem.
 

De vier stadia van lipoedeem. Lipolymfoedeem wordt ook wel de stadium IV van het lipoedeem genoemd.
De vier stadia van lipoedeem. Lipolymfoedeem wordt ook wel de stadium IV van het lipoedeem genoemd.

 

 

Een begeleidende obesitas kan de ontwikkeling van lymfoedeem bevorderen. Om lipolymfoedeem te voorkomen, is een vroege behandeling van lipoedeem belangrijk. Alleen op deze manier kan de explosieve groei van de vetcellen worden beperkt. Veel patiënten klagen al tijdens de adolescentie over ernstige pijn in de benen en zwellingen. Het duurt echter vaak jaren voordat de juiste diagnose gesteld wordt.

Voor de getroffenen zijn er verschillende manieren om symptomen te verlichten en therapeutisch succes te ondersteunen.
Voor de getroffenen zijn er verschillende manieren om symptomen te verlichten en therapeutisch succes te ondersteunen.

 

Hoe kan het lipolymfoedeem herkend worden?

Bij het lipolymfoedeem zijn de hand- en voetruggen gezwollen (oedemateus) en vormen zich rimpels in het gebied van de teenaanzet. Dit is bij een zuiver lipoedeem meestal niet het geval. Net als bij het lipoedeem blijven de vingers en tenen meestal vrij van zwelling.

In tegenstelling tot bij een zuiver lipoedeem is bij het lipolymfoedeem het zogenaamde ‘Teken van Stemmer’ meestal positief: daarbij kan de huidplooi boven de teen- of vingerrug nauwelijks of helemaal niet worden opgetild. Bij lymfoedeem zijn de lichaamsvormen meestal asymmetrisch, omdat een lymfoedeem ook in slechts één been of arm voor kan komen. Daartegenover kunnen de lichaamsvormen bij een lipolymfoedeem ook symmetrisch zijn, omdat het onderliggende lipoedeem meestal in beide benen voorkomt.

 

Bij het lipolymfoedeem is het Teken van Stemmer meestal positief (rechts op de foto).
Bij het lipolymfoedeem is het Teken van Stemmer meestal positief (rechts op de afbeelding).

 

 

Wat kunnen patiënten doen?

Net als bij het lipoedeem kunnen bij het lipolymfoedeem alleen de symptomen behandeld worden, maar niet de oorzaken. Conservatieve therapie bestaat daarom uit Complexe Fysische Ontstuwingstherapie (CFO) met verschillende componenten: manuele lymfedrainage, compressietherapie, huidverzorging en lichaamsbeweging. In de ontstuwingsfase worden zwachtels (compressieverbanden) gebruikt, in de onderhoudsfase medische compressiekousen (meestal vanaf Ckl. 2).

Door CFO wordt een verdere toename van de vetkussentjes ingedamd, maar niet in hoeveelheid verminderd. Dit is alleen met vetafzuiging (liposuctie) mogelijk.

 

Zelfmanagement is het motto!

Informatie

NLNet, het Nederlands Netwerk voor Lymfoedeem & Lipoedeem, biedt op haar website niet alleen uitgebreide informatie, maar ondersteunt ze supportgroepen en organiseert ze ook cursussen, symposia, congressen en geeft ze een tijdschrift uit.


Lotgenotencontacten

‘Ben ik de enige met deze problemen? Hoe lossen andere mensen met lipolymfoedeem dit op? Wat voor behandelingen hebben effect? Hoe hebben anderen dit ervaren?’

Allemaal vragen die u wilt stellen aan mensen die in het zelfde vaarwater zitten als uzelf wanneer u de diagnose ‘lipolymfoedeem’ hebt gekregen.

Net als andere aandoeningen zijn er voor mensen met lymfoedeem, lipoedeem en lipolymfoedeem, lotgenoten contact dagen waar men deze vragen aan elkaar kan stellen. In deze steungroepen kunnen patiënten contact met andere getroffenen, ondersteuning en advies vinden. 

Met lichaamsbeweging en sport kan de lymfestroom ondersteund worden.
Met lichaamsbeweging en sport kan de lymfestroom ondersteund worden.

Op de website van NLNet kunt u bijvoorbeeld lezen dat ze het Reizend NLNet Lotgenoten Café organiseren. Deze bijeenkomsten vinden plaats bij een huid/fysiotherapeut die lid is van NLNet, en wordt iedere maand op een andere plek gehouden. Voor leden zijn deze bijeenkomsten gratis. Andere niet-leden betalen hier een kleine bijdrage van € 7,- voor. Tijdens dit café vertelt een patiënt zijn/haar verhaal en wordt er in kleine groepjes besproken wat mensen met deze aandoening bezig houdt. Dit kunnen erg veel verschillende onderwerpen zijn.


Actieve participatie

Door actieve deelname aan de therapie kan én moet de patiënt een belangrijke bijdrage leveren aan het succes van zijn/haar behandeling:

  • sportbeoefening om de afvloed van lymfe te ondersteunen
  • gezonde voeding om obesitas te voorkomen voorkomen (meer dan de helft van alle lipoedeem-patiënten heeft obesitas)
  • vermijden van sterke hitte zoals bijvoorbeeld in de sauna, om uitbreiding van oedeem te voorkomen

 


Dit zou u ook kunnen interesseren: