Wordt u 's ochtends wakker, maar uw vingers slapen nog? Dit tintelende gevoel in de handen is een van de belangrijkste symptomen van een carpaal tunnelsyndroom. Ongeveer 5% van de volwassen bevolking in Nederland lijdt aan deze aandoening van de pols, welke onder meer kan optreden als gevolg van een peesschedeontsteking (tendovaginitis). Vrouwen hebben drie keer zoveel kans om getroffen te worden als mannen.
Wat is een carpaal tunnelsyndroom (CTS)?
Een carpaal tunnel syndroom is een zenuwaandoening in de pols. Door beknelling wordt de zenuw die in het midden van de arm loopt (nervus medianus) beschadigd en zijn functie verstoord. Deze zenuw loopt in het gebied van de pols samen met pezen en bloedvaten door de zogenaamde carpale tunnel. Deze U-vormige tunnel wordt gevormd uit de handwortelbeentjes (carpale botjes) die van boven wordt afgesloten door een stevig peesblad (ligamentum carpi), gelegen tussen pink en duimmuis, aan het begin van de handpalm. Als het weefsel daar opzwelt, bijvoorbeeld door een peesschedeontsteking (tendovaginitis) of een blessure, wordt er druk uitgeoefend op de zenuw. En deze zenuw is de zachtste structuur en het meest gevoelig voor druk. Hierdoor raakt de functie ervan verstoord. Het zogenaamde carpaal tunnelsyndroom is ontstaan.
Symptomen van carpaal tunnelsyndroom
De typische symptomen van een carpaal tunnelsyndroom zijn tintelingen en gevoelloosheid in de hand. Allereerst verschijnen ze voornamelijk 's nachts. De gevoelloosheid kan variëren van de duim tot de ringvinger. Andere klassieke symptomen zijn pijn in de pols, die kan uitstralen naar de onderarm en de vingers. In het verdere verloop kan er ook spierafbraak optreden in de muis van de duim, waardoor deze aan kracht verliest.
Wat zijn de oorzaken van een carpaal tunnelsyndroom?
Een carpaal tunnelsyndroom kan een aantal oorzaken hebben. Een mogelijke trigger is spanning in de onderarmspieren. Ze ontstaan wanneer de trainingstoestand van de spieren niet overeenkomt met de belasting. Overbelasting wordt meestal veroorzaakt door zich herhalende en steeds dezelfde bewegingen, zoals typen op het toetsenbord van de computer. Maar ook muzikanten, ambachtslieden of atleten die herhaaldelijk dezelfde bewegingen uitvoeren, worden vaak getroffen.
Anderzijds kan een carpaal tunnelsyndroom ook ontstaan als onderdeel van een reumatische aandoening of na een verwondingen aan de pols. Het vasthouden van vocht (vochtretentie) veroorzaakt door bijvoorbeeld suikerziekte (diabetes mellitus), schildklierstoornissen, overgewicht (obesitas) of zwangerschap kan ook leiden tot een carpaal tunnelsyndroom. De oorzaak van een carpaal tunnelsyndroom moet daarom altijd door een arts worden opgehelderd.
Behandeling van het carpaal tunnelsyndroom
In de eerste dagen is het belangrijk om de belastingen te verminderen. Voor dit doel moet de pols, vooral 's nachts, in een ontspannen positie worden gehouden, om extra provocatie van de vernauwing (in die carpale tunnel) te voorkomen. Hiervoor worden positioneringsspalken en orthesen aanbevolen, die de pols immobiliseren. Elk uur koelen kan de zwelling helpen verminderen.
Bij het verdere genezingsproces is volledige immobilisatie echter contraproductief. In plaats daarvan moet de pols voorzichtig worden bewogen. Speciale rekoefeningen kunnen de spierspanning verminderen en de verkleving (adhesie) van spieren en pezen tegengaan. In de volgende video laten we u zien welke oefeningen u kunt doen om de spanning in de onderarmspieren effectief te bestrijden.
De belangrijkste feiten in het kort
Symptomen:
- gevoelloosheid en tintelend gevoel in het gebied van de duim tot de ringvinger
- pijn in rust
- versterkte pijn bij aanspanning
- in het late stadium: spierafbraak in de duimmuis waardoor krachtverlies
Oorzaken:
- langdurige en onjuiste belasting van de onderarmspieren
- een reumatische aandoening
- na letsels in het polsgebied
- vochtretentie, bijv. door diabetes, schildklieraandoeningen, obesitas of zwangerschap
Andere behandelingsopties
Om spierspanning te verminderen kunnen ook bandages ingezet worden. Hand-, ergo- en fysiotherapeutische technieken zoals tapes, diepe dwarse frictie (een bepaalde massagreep) en ultrageluid vervolledigen de conservatieve behandelingsopties voor een carpaal tunnelsyndroom.
Als er na drie tot zes maanden intensieve behandeling geen verbetering opgetreden is, wordt een operatie voor het carpaal tunnelsyndroom overwogen. De chirurg klieft daarbij het carpale ligament. Daardoor zal de druk op de middenarmzenuw (nervus midianus) verminderen. Het littekenweefsel neemt dan de stabiliteitsfunctie van het ligament over.
Na de operatie moeten de hand en vingers vanaf het begin voorzichtig worden bewogen. Er moet voor worden gezorgd dat de aangetaste structuur niet wordt overbelast en niet aan het wondgebied wordt getrokken. Na ongeveer 2-4 weken kan de hand in het dagelijks leven weer normaal gebruikt worden. Sport en zware activiteiten mogen echter pas na 3-6 maanden hervat worden.
Preventie van het carpaal tunnelsyndroom (CTS)
Afhankelijk van de onderliggende oorzaak van het carpaal tunnelsyndroom is de aandoening slechts in beperkte mate te voorkomen. Er zijn echter enkele basale regels die u in acht kunt nemen voor de gezondheid van uw handen.
DOs
- Voldoende beweging: leg de telefoon verder weg, maak een wandeling tijdens de lunchpauze, gebruik de trap in plaats van de lift
- Rekken: voor, tijdens en na de belasting (sporten)
- Alkalisch dieet: veel groenten (spinazie, kool, wortelgroenten, peulvruchten, enz.), fruit en volkorenproducten
DON'Ts
- Monotone bewegingen: muisbewegingen op de computer, enz.
- Geen aandacht aan stress besteden: psychologische spanning kan ook het lichaam aantasten
- Vetrijk dieet: veel dierlijke en sterk bewerkte producten (fastfood, kant-en-klare producten, worstjes, snoep)
